Qur'onning qiziqarli tarixi va uning etishmayotgan oyatlarini o'rganing. Ushbu maqola Qur'onning mukammal saqlanishi haqidagi da'volarni o'rganadi va uning hozirgi shaklining haqiqiyligiga shubha qiladi.
Qur’on haqiqatan ham mukammal saqlanganmi?
Musulmonlarning e’tiqodiga ko’ra, Qur’on mukammal saqlanib qolgan kitobdir. Biroq, ko’plab tarixiy ma’lumotlar boshqacha fikr bildiradi. Masalan, Muhammadning sahobalaridan Ibn Umar Qur’onning ko’p qismi yo’qolganini e’lon qilgan. Hatto Muhammad sollallohu alayhi vasallamning rafiqasi Oisha roziyallohu anho ham 33-sura avvallari 200 oyat bo‘lganini, bugungi kunda atigi 73 oyat borligini ta’kidlagan. Bu Qur’onning mukammal saqlanishi haqida jiddiy savollar tug’diradi.
Qur’onning etishmayotgan oyatlari
Qayd etish joizki, Qur’on ustozi Uba Ibin Qob 33-suraning uzunligi 286 oyat bo‘lgan ikkinchi suraning uzunligi kabi bo‘lganini ta’kidlagan. Biroq, hozirgi Qur’on 33-suraning atigi 73 oyatini o’z ichiga oladi. Bu Qur’onning bir bobidan 200 dan ortiq oyat yo’qolganligini ko’rsatadi. Qur’on, hozirgi ko’rinishida, o’zgartirilgan va buzilgan kitobning barcha xususiyatlariga ega.
Table of Contents
▶Savol… Ajoyib saqlangan, yuzlab misralari yo‘qolgan kitobni nima deysiz? ▶Hech bo’lmaganda musulmon do’stlarimdan shunday javob olaman. ▶Kecha biz “Kitob Fadail-al-Qur’on”dan bir parcha o’qidik, u erda Muhammadning hamrohlaridan biri Ibn Umar Qur’onning ko’p qismi yo’qolganini tan oldi. ▶Ibn Umar musulmonlarga bildirgan. ▶Sizlardan hech biringiz Qur’onni to’liq o’rgandim demasin, chunki uning ko’p qismi g’oyib bo’lganida, uning hammasi nima ekanligini qayerdan biladi? ▶To’g’rirog’i, men uning qanday darajada ekanligini bilib oldim, desin. ▶Ya’ni, men faqat omon qolgan narsalarni o’rgandim. ▶Keyin Abu Ubayd yetishmayotgan oyatlar, etishmayotgan parchalar va etishmayotgan boblarga bir qancha misollar keltiradi. ▶Keling, musulmonlarning birinchi avlodi surani mukammal saqlash haqida nima deganlarini o’qib chiqamiz. Qur’onning o’ttiz uchinchisi Ibn Abu Maryam bizga Ibn Luhay’adan, Abu’l-Asvaddan, Urva ib az-Zubayrdan Oishadan, Ahzob surasini aytgan.
▶O’ttiz uchinchi sura payg’ambar zamonlarida ikki yuz oyat bilan o’qilgan edi, lekin Usmon kodekslarni yozgach, undan ortig’ini topa olmadi. Unda bugungi kunga qaraganda. ▶Demak, Muhammadning rafiqasi Oyisha (roziyallohu anho)ning so‘zlariga ko‘ra, Mo‘min surasining onasi o‘ttiz uch oyat ikki yuz oyat bilan tilovat qilingan. ▶Ammo Xalifa Usmon Qur’onning bir nechta yozma nusxalarini tarqatishga qaror qilganida, musulmonlar faqat bugungi bobda mavjud bo’lgan narsalarni topa olishdi, bizda mavjud Qur’onning o’ttiz uchinchi surasi etmish uch oyatni o’z ichiga oladi. ▶Agar o’ttiz uchinchi surada dastlab ikki yuz oyat bo’lsa, bugungi Qur’onda bor-yo’g’i yetmish uch oyat bor, o’ttiz uchinchi surada qancha oyat etishmayapti. ▶Oisha roziyallohu anhoning aytishicha, mukammal va mo”jizaviy tarzda saqlangan Qur’onning o’ttiz uchinchi surasida bir yuz yigirma yetti oyat yo’q. ▶Ammo bundan ham battar bo’ladi, chunki Oisha roziyallohu anho o’ttiz uchinchi surada ikki yuz oyat borligini aytganida, aftidan yaxlitlashayotgan edi. ▶Ismoil ibn Ibrohim va Ismoil ibn, Ja’far bizga Muborak ibn Fadaladan, Abi’n Nujuddan, Zirr B Hubiahdan I, u aytdi: Ubay B Ka’b menga qancha oyat aytdi? sanadingizmi yoki nechta misra o‘qidingiz? Ahzob surasi? ▶Yetmish ikki yoki yetmish uch deb javob berdim, u dedi, lekin u Sur Albakra, ikkinchi sura bilan teng edi va biz unda toshbo’ron oyatini o’qiymiz, dedim va toshbo’ron qilish oyati nima? ▶Agar voyaga yetgan erkak va ayol zino qilsa, Allohning ogohlantirishi sifatida ularni ikkilanmasdan toshbo’ron qilinglar, chunki Alloh azizdir, dedilar. ▶Uba ibn Qad’ rivoyat qilishlaricha, o’ttiz uchinchi sura ikkinchi suraning uzunligi kabi bo’lgan.
▶Lekin Uba Ibin Qab’ kim ediki, biz uni tinglashimiz kerak edi? ▶Uba o’rtacha sahobiy emas. ▶U Qur’onning “ari”sidir. ▶U usta. ▶Uba Qur’onning ustasi edi va Ubaning aytishicha, o’ttiz uchinchi sura ikki sura kabi uzun edi. ▶Qur’onning ikkinchi surasi ikki yuz sakson olti oyatdan iborat. ▶Endi o‘ttiz uchinchi surada bir joyda ikki yuz sakson olti oyat atrofida bo‘lgan bo‘lsa, hozirda yetmish uch oyat bor. ▶Aytishimiz mumkinki, Uba Ibin Qab` ustozning aytishicha, Qur’onning bir surasidan ikki yuzdan ortiq oyat yo’qolgan. ▶Musulmon do’stlarimiz qanday javob berishadi? ▶Oh, o‘sha ikki yuz ortiqcha oyatlarning hammasi bekor qilindi. ▶Eʼtibor berganmisiz, Qurʼonda oʻzgartirilgan va buzilgan kitobning barcha xususiyatlari bor, lekin musulmonlar barcha oʻzgarishlar va buzilishlarning sabablarini toʻgʻrilab, soʻngra uning mukammal saqlanib qolganligini aytishadi. ▶Bugun bizda mavjud bo’lgan Qur’onda butun suralar va yuzlab oyatlar yo’q. ▶Nima sababdan? ▶Oh, chunki yetishmayotgan suralar va oyatlar bekor qilindi. ▶Agar bizda mavjud bo’lgan Qur’onda avvalgi Qur’onlarda etishmayotgan narsalar bo’lsa-chi? ▶Misol uchun, Muhammadning hamrohi Ibin Masud Qur’onida bor-yo’g’i yuz o’n bir bob bor edi. ▶Uning aytishicha, bugungi Qur’ondagi uchta sura unda bo’lmasligi kerak. ▶Xo’sh, narsalar qo’shilsa nima bo’ladi? ▶Oh, kim bugungi Qur’ondan biror narsani tashlab qo’ysa, shunchaki xato qilgan bo’ladi. ▶Ibin Masud xato qildi. ▶Xo’sh, bugungi kunda ikkita Qur’onni yonma-yon qo’ysak, arabcha turli ma’noli arabcha so’zlar borligini ko’rsak-chi?
▶Oh, buning sababi, Qur’on turli yo’llar bilan nozil qilingan, ammo bu turli xil o’qishlar bir-birini to’ldiradi. ▶Turli xil rivoyatlarning barchasi Allohdandir. ▶Musulmonlar nima deyishayotganiga e’tibor bering. ▶Ular Qur’onda o’zgartirilgan va buzilgan kitobning barcha xususiyatlari bor, lekin u buyuk Xudo tomonidan mo”jizaviy tarzda saqlanib qolgan, deyishadi. ▶Ammo bu aniq savol tug’diradi. ▶Agar Qur’onning saqlanishi mo”jiza bo’lsa-yu, ammo Qur’on o’zgartirilgan va buzilgan kitobning barcha xususiyatlariga ega bo’lsa, biz qanday qilib mo”jizani aniqlashimiz kerak? ▶Bu erda qanday mo”jiza bor? ▶Musulmon do’stlarimiz Qur’on boshqa kitoblardan farq qiladi, deyishadi. U mukammal saqlangan va shunga qaramay, Qur’on boshqa barcha kitoblarning barcha xususiyatlariga ega bo’lib, ular o’zgartirilgan va buzilgan narsalar, qo’shilgan narsalar olib tashlangan, turli xil versiyalarda turli xil so’zlar mavjud.
▶Agar bu mo”jiza bo’lsa. ▶Bu eng ahmoqona mo”jiza. ▶Musulmonlar, asosan, Alloh taolo aytadi, bilasizmi, nima deyishadi? ▶Men mo”jiza ko’rsatmoqchiman. ▶Men Qur’onni mukammal saqlangan bo’lsa-da, xuddi o’zgartirilgan va buzilgan ko’rinishga keltiraman. ▶Musulmonlar aniq dalillar keltirmasdan, Injil va Tavrot o’zgartirilgan deb da’vo qilmoqdalar. ▶Qanday qilib har bir nusxani global miqyosda bir xilda o’zgartirish mumkin? ▶Ushbu jarayonni tasdiqlovchi tarixiy ma’lumotlarga duch keldingizmi?
▶Menimcha, siz bunday dalillarga duch kelmagansiz. ▶Ammo Qur’on va hadislarni qo’lyozmalarni taqqoslash bilan birga tahlil qilsak, Qur’ondagi o’zgarishlar yaqqol ko’zga tashlanadi. ▶Hozirda Qur’onning yigirma olti xil nusxasi butun dunyoda qo’llanilmoqda, bu haqiqatni ko’pchilik tan olmaydi. ▶Xristianlar va yahudiylar haqida tarqalgan noto’g’ri ma’lumotni ko’r-ko’rona qabul qilmaslik va tanqidiy fikr yuritish juda muhimdir. ▶Bundan tashqari, Qur’onning turli tarjimalari, versiyalari va asl arabcha matn o’rtasidagi tafovutlar ham kitobingizning buzilishining bir ko’rinishi ekanligini ta’kidlash joiz. ▶Siz kimga ishonishni tanlaysiz, oxir oqibat sizga bog’liq.
